Hóa chất công nghiệp là gì? Những vai trò mà hóa chất mang lại trong cuộc sống

08:08 | 31/10/2023

Tác giả:

Hóa chất công nghiệp là gì? Đây không chỉ là một loại hóa chất, mà chúng còn đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống con người. Bởi dù là sản xuất công nghiệp hay sinh hoạt hàng ngày, chúng ta đều sử dụng đến chúng. Bài viết này, Đông Á sẽ chia sẻ những thông tin chi tiết để bạn đọc hiểu rõ hơn về hóa chất công nghiệp.

 

Hóa chất công nghiệp đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống

Hóa chất công nghiệp đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống

1.Tìm hiểu về khái niệm của hóa chất công nghiệp

Trước tiên, hãy cùng Đông Á tìm hiểu về khái niệm của hóa chất và hóa chất công nghệ nhé.

1.1.Hóa chất là gì?

Hóa chất hay chất hóa học, là một dạng vật chất mà đặc tính hóa học không thay đổi. Hóa chất tồn tại ở nhiều trạng thái khác nhau như thể rắn, lỏng, khí hoặc plasma. 

Đồng thời, hóa chất cũng có thể là đơn chất, hợp chất hoặc hỗn hợp các chất. Và dưới tác động của nhiệt độ và áp suất, chúng có thể dễ dàng chuyển trạng thái.

Các phản ứng hóa học xảy ra sẽ làm biến đổi chất hóa học này thành chất hóa học khác. Bởi hóa chất là những chất không thể chia nhỏ hơn bằng phương pháp vật lý mà  không phá vỡ các liên kết hóa học trong cấu trúc. 

Ngoài ra, con người có thể sử dụng hóa chất có sẵn trong tự nhiên hoặc tận dụng những nguồn nguyên vật liệu được khai thác trong tự nhiên hoặc nhân tạo để tự chế tạo. 

1.2.Hóa chất công nghiệp là gì?

Hóa chất công nghiệp là những hóa chất được tạo ra từ các quy trình điều chế, sản xuất công nghiệp với số lượng lớn. Chúng được sản xuất và phát triển từ các nguyên liệu thô như nước, không khí, khoáng chất. 

Hóa chất công nghiệp được tạo ra từ các quy trình điều chế, sản xuất công nghiệp với số lượng lớn

Hóa chất công nghiệp được tạo ra từ các quy trình điều chế, sản xuất công nghiệp với số lượng lớn

Do sở hữu những tính chất đặc biệt, khả năng ứng dụng cao, nguyên liệu đầu vào không quá quý hiếm hay đắt đỏ nên những hóa chất này thường được ứng dụng để sản xuất.

Hóa chất công nghiệp thường bao gồm cả một số loại thông dụng, an toàn, phù hợp dùng cho đời sống hàng ngày như chất tẩy rửa, thuốc nhuộm,.. và các loại hóa chất nguy hiểm có thể gây hại đến sức khỏe con người và môi trường xung quanh. 

Hiện nay, với sự phát triển mạnh mẽ của các ngành công nghiệp, nhu cầu hóa chất công nghiệp cho các ứng dụng khác nhau đã có sự tăng trưởng đáng kể. Bởi hóa chất công nghiệp có liên quan đến mọi khía cạnh trong cuộc sống của chúng ta.

2. 3 loại hóa chất công nghiệp được sử dụng phổ biến hiện nay

Để phân loại hóa chất công nghiệp, người ta dựa vào đặc tính, vai trò và lĩnh vực cung ứng trong cuộc sống. Chính vì vậy, hóa chất công nghiệp được chia làm 3 loại chính, đó là hóa chất cơ bản, hóa chất đặc dụng và hóa chất tiêu dùng.

2.1.Hóa chất cơ bản

Trong ngành hóa chất công nghiệp, hóa chất cơ bản chính là các loại sản phẩm được sản xuất phổ biến nhất. Hóa chất cơ bản thường được chia nhỏ ra theo nguồn gốc bao gồm polyme, hóa dầu và vô cơ cơ bản.

Những hóa chất này thường không được sử dụng trực tiếp mà sẽ tham gia vào quá trình sản xuất hoặc trở thành nguyên liệu của các ngành công nghiệp khác. Ngoài ra, các sản phẩm cuối cùng của quy trình sẽ là các loại chất, vật chất có tính năng và công dụng vượt trội.  

Hóa dầu và polyme: 

  • Với sự phát phát triển của ngành công nghiệp hóa chất, số lượng hóa chất hữu ích từ dầu mỏ có xu hướng ngày càng gia tăng. Vì vậy, có rất nhiều phẩm màu công nghiệp có nguồn gốc từ dầu mỏ.

  • Hydrocacbon được sử dụng phổ biến trong sản xuất nhiều loại polyme, mà hóa chất này lại được cho là yếu tố giá trị nhất trong thành phần của khí đốt và dầu mỏ. Bởi vậy,  các công nghệ của ngành sản xuất hóa chất từ hóa dầu thường là các phương pháp để chưng cất hydrocacbon.

Chất hữu cơ

  • Do chất hữu cơ là nguyên liệu chế biến có giá thành tương đối thấp, sản lượng cũng khá lớn nên chủ yếu được ứng dụng trong công nghiệp, là các chất có trong phân bón như clo, axit, natri hydroxit, nitric và axit sunfuric.

2.2.Hóa chất đặc dụng

Đây là những loại hóa chất sở hữu một số đặc tính hóa học đặc trưng, chỉ sử dụng được trong một hoặc một số ít lĩnh vực cụ thể. Nhóm hóa chất đặc dụng này bao gồm các hóa chất tạo màu, mực, bảo vệ thực vật,… được dùng trong công nghiệp kỹ  thuật, giấy, dệt may.

Mặc dù không thể tham gia được vào nhiều ứng dụng nhưng hóa chất đặc dụng lại thuộc vào nhánh sản phẩm đem lại lợi nhuận và nguồn thu khá lớn cho các công ty sản xuất hóa chất. 

2.3.Hóa chất tiêu dùng

Hóa chất tiêu dùng chắc hẳn là loại sản phẩm được sử dụng phổ biến hiện nay. Sản phẩm của hóa chất này thường là xà phòng, chất tẩy rửa, đồ vệ sinh,...Đồng thời, người tiêu dùng sẽ trực tiếp sử dụng những sản phẩm đó. Thông thường, hóa chất tiêu dùng sẽ được bán cho các công ty, doanh nghiệp để tham gia vào các quy trình sản xuất. 

Hóa chất tiêu dùng chắc hẳn là loại sản phẩm được sử dụng phổ biến

Hóa chất tiêu dùng chắc hẳn là loại sản phẩm được sử dụng phổ biến

Chính vì vậy, hóa chất tiêu dùng thường đảm bảo an toàn hơn và được cho phép sản xuất với số lượng lớn tại nhiều khu vực. Bên cạnh đó, nhằm đáp ứng mục tiêu có thể mang đến cho khách hàng những sản phẩm đa dạng, việc nghiên cứu và phát triển các loại hóa chất tiêu dùng cũng được duy trì liên tục.

3. Ứng dụng đa dạng của hóa chất công nghiệp

Hóa chất công nghiệp không chỉ đóng vai trò quan trọng trong sinh hoạt và các ngành sản xuất. Mà chúng còn giúp nâng cao chất lượng cuộc sống con người.

3.1.Ứng dụng trong công nghiệp

Mặc dù hóa chất công nghiệp là sản phẩm của một ngành công nghiệp, nhưng chúng tham gia trực tiếp vào quy trình sản xuất của nhiều ngành công nghiệp khác.

  • Ngành công nghiệp nhựa: Đóng vai trò quan trong lĩnh vực sản xuất polyme và nhựa. Đồng thời, các hóa chất công nghiệp còn tham gia vào nhiều quy trình khác nhau.

Ứng dụng đa dạng trong lĩnh vực sản xuất polyme và nhựa

Ứng dụng đa dạng trong lĩnh vực sản xuất polyme và nhựa

  • Ngành công nghiệp hóa chất: Đối với những dung dịch hóa học khó tìm thấy trong tự nhiên hay chưng cất thơ những phương pháp thông thường, sẽ được sản xuất bằng cách tạo phản ứng từ các dung dịch hóa học khác. Và các hóa chất công nghiệp sẽ trở thành nguyên liệu đầu vào.

  • Ngành công nghiệp sản xuất vải, màu,…: Các hóa chất công nghiệp được sử dụng để sản xuất các loại thuốc nhuộm, bột màu, … mang lại sự đa dạng và hấp dẫn về mẫu mã.

3.2.Ứng dụng trong nông nghiệp

Trong nông nghiệp, hóa chất công nghiệp được ứng dụng vào các quy trình sản xuất thuốc diệt trừ sâu bệnh, thuốc bảo vệ cây trồng, các loại phân bón,…Thông thường, các sản phẩm này sẽ mang đến hiệu quả nhanh chóng, trực tiếp, tối đa thời gian và các bước cho quy trình nuôi trồng, thu hoạch nông sản. 

Ứng dụng vào các quy trình sản xuất thuốc diệt trừ sâu bệnh, thuốc bảo vệ cây trồng

Ứng dụng vào các quy trình sản xuất thuốc diệt trừ sâu bệnh, thuốc bảo vệ cây trồng

Tuy nhiên, việc sử dụng hóa chất thường xuyên sẽ tác động xấu đến môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Chính vì vậy, trong từng giai đoạn, các sản phẩm này sẽ được kiểm định nghiêm ngặt hơn, cũng như quy trình lựa chọn và sử dụng hóa chất đều cần đảm bảo an toàn.

3.3.Sản xuất sản phẩm tiêu dùng

Hóa chất công nghiệp được dùng để sản xuất rất nhiều loại sản phẩm tiêu dùng thông thường như bột giặt, chất tẩy rửa, chất tạo mùi, các sản phẩm vệ sinh, nước xả, chất tạo mùi,... 

Nhờ các sản phẩm trên mà công việc tẩy rửa, dọn dẹp nhà cửa dễ dàng hơn, tiện lợi hơn, tiết kiệm thời gian và công sức mà hiệu quả mang lại cao hơn.

4.Những ảnh hưởng của hóa chất công nghiệp đối với con người

Hiện nay, con người đang bị lệ thuộc vào hóa chất và sử dụng hóa chất bừa bãi. Đặc biệt là khi sử dụng xong, không thực hiện các phương pháp xử lý  mà còn vứt bừa bãi gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

Trong trường hợp, khi hóa chất tiếp xúc với da, chúng sẽ thẩm thấu làm biến đổi các lớp bảo vệ  trên da, khiến da gặp phải những tình trạng như bong tróc, mụn nhọt, bị khô. Hiện tượng này được gọi là bị dị ứng hoặc viêm da. Những chất có thể gây dị ứng thường gặp đó là chất tẩy rửa, axit cromic, thuốc nhuộm,...

Không chỉ vậy, nếu bạn tiếp xúc với một số chất hóa học có nồng độ cao như propanol, axeton hay etanol,... có thể xuất hiện những triệu chứng như ngất đi, suy yếu hệ thần kinh trung ương, thậm chí là tử vong.

Bên cạnh đó, nếu bạn đứng ở khu vực có nồng độ hóa chất quá cao, sẽ khiến đường hô hấp của bạn bị viêm phế quản, bỏng rát hoặc ảnh hưởng đến mô phổi. Và hóa chất công nghiệp còn có khả năng gây ra các bệnh mãn tính như ung thư, tim mạch, suy thận,...

4.Lưu ý cần biết khi sử dụng hóa chất công nghiệp

Mặc dù hầu hết các loại hóa chất đều được nghiên cứu để hạn chế thấp nhất những đặc tính gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng, hóa chất vẫn có khả năng gây ra những tác động nhất định đến da và hệ hô hấp của con người. 

Hướng dẫn bảo quản 

  • Lưu trữ ở những khu vực khô ráo, thoáng mát, tránh tiếp xúc với độ ẩm. 

  • Tránh để hợp chất tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời và các nguồn nhiệt cao. 

  • Đảm bảo ghi đúng bao bì tránh trường hợp sử dụng sai hóa chất, bảo quản trong bao bì kín để ngăn bụi bẩn từ bên ngoài.

  • Thường xuyên kiểm tra và lưu ý đến tính chất để xử lý các loại hóa chất khi xảy ra sự cố.

  • Đảm bảo hóa chất không bị rò rỉ ra bên ngoài hay bị biến đổi chất.

  • Thường xuyên kiểm tra và lưu ý đến tính chất để xử lý các loại hóa chất khi xảy ra sự cố.

  • Đảm bảo hóa chất không bị rò rỉ ra bên ngoài hay bị biến đổi chất.

  • Khi vận chuyển hóa chất công nghiệp, cần đóng gói chắc chắn và thực hiện chính xác các tiêu chuẩn an toàn.

Sử dụng hóa chất công nghiệp

  • Khi tiếp xúc với các loại hóa chất độc hại như hóa chất xử lý nước thải, thuốc bảo vệ thực vật hay thuốc trừ sâu,...người sử dụng hóa chất phải mặc quần áo bảo hộ, đeo găng tay, khẩu trang,...

  • Do mỗi loại hóa chất đều có những đặc tính riêng, vì vậy không thể tùy tiện áp dụng chung một phương pháp để loại bỏ độc tố ra cho tất cả các loại hóa chất. 

  • Tìm hiểu kỹ đặc tính của loại hóa chất sử dụng.

  • Tránh xa tầm tay trẻ em và bảo quản theo quy chuẩn của từng loại hóa chất.

Hi vọng, với những thông tin mà Đông Á đã chia sẻ sẽ giúp bạn hiểu hơn về hóa chất công nghiệp là gì, phân loại, ứng dụng và những điều cần lưu ý khi sử dụng hóa chất công nghiệp. Với những vai trò quan trọng trong cuộc sống, hóa chất giúp cuộc sống được duy trì và phát triển mạnh mẽ. Thế nhưng, cùng với đó là những tác hại đối với con người và môi trường. Chính vì vậy, việc sử dụng hóa chất công nghiệp cần được xem xét với liều lượng hợp lý, đảm bảo an toàn, cũng như bảo vệ sức khỏe và môi trường.

 

 

Bình luận, Hỏi đáp